پرورش مرغ بومی

مقدمه

پرورش طیور به وی‍ژه مرغ بومی از گذشته‌های دور در ایران رایج بوده است. خانواده‌های روستایی وعشایری، با نگهداری تعدادی مرغ و خروس، آنها را پرورش می دادند و با استفاده از گوشت، تخم و پر آنها، بخشی از نیازهای افراد خانواده را برطرف می کردند. همچنین مقدار اضافی مرغ و تخم مرغ تولیدی را به شهرها برده و می فروختند.

امروزه نیز در بیش تر روستاهای کشور با کم ترین هزینه وامکانات، پرورش مرغ بومی به صورت گله‌های کوچک انجام می‌شود. هرچند این گله‌ها معمولا به علل بهداشتی، تغذیه ای و ژنتیکی تولید و بازده کمی دارند و نقش آنها در اقتصاد و تغذیه روستاییان محدود می باشد. خوشبختانه با توجه و عنایت خاصی که وزارت جهاد کشاورزی به امر حفظ و اصلاح نژادهای بومی داشته است، مراکز پشتیبانی، اصلاح نژاد و ترویج مرغ‌های بومی، زیر نظر معاونت بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی، در مناطق مختلف کشور راه اندازی گردیده و در حال حاضر بیش از دو دهه از فعالیت این مراکز می گذرد. این مراکز علاوه بر حفظ و افزایش کیفی منابع بومی، به تولید و توزیع جوجه‌های یکروزه بومی و تخم‌مرغ نطفه دار بومی می پردازند. از این رهگذر افزون بر رونق دیگر بار تولید و پرورش مرغ‌های بومی، به امر اشتغال زایی، بهبود وضع اقتصادی و تغذیه‌ای در روستا نیز کمک می‌شود.

با تهیه جوجه‌های بومی از این مراکز و با آموختن روش های درست پرورش مرغ بومی، می توان این کار را به صورت پیشه ای درآمد زا در مناطق روستایی و عشایری کشور، گسترش و رونق داد.


دلایل اهمیت پرورش و نگهداری مرغ بومی در روستاها

-حفظ ذخایر پر ارزش ژنتیکی مرغ‌های بومی،‌ بهبود تغذیه روستاییان، ایجاد اشتغال و بهبود در آمد آنان.

- کاهش بخشی از نیاز کشور به مواد خوراکی طیور مثل ذرت، سویا، گندم، جو و... که از خارج تأمین می‌شود.

- مرغ بومی در برابر شرایط نامساعد زیستی و بیماری‌ها مقاومت بیشتری دارد.

- نگهداری مرغ بومی، با کم ترین هزینه و تنها با مصرف باقیمانده سفره و ضایعات کشاورزی میسر است.

- تولیدات طیور بومی به عنوان محصول ارگانیک (که بدون استفاده از دارو پرورش یافته اند) در میان مصرف کنندگان مقبولیت بیشتری دارد.

- مزیت پرورش مرغ بومی در بستر، نسبت به نگهداری در قفس بیشتر است.

- گوشت مرغ و تخم مرغ دارای ارزش غذایی زیادی بوده وتأمین کننده پروتیین حیوانی روستاییان می باشد.

- تهیه محل و جایگاه برای پرورش مرغ، برای روستاییان بسیار آسان تر از فراهم کردن محل و جایگاه برای پرورش دیگر حیوانات اهلی می باشد.

- در شرایط زندگی عشایری که اغلب یخچال وجود ندارد، نگهداری تخم مرغ بسیار ساده تر از سایر منابع پروتئینی است. (تخم مرغ های بی نطفه، در درجه حرارت معتدل، کیفیت خود را به مدت 10 تا 14 روز حفظ می کنند).

- گوشت مرغ به خاطر سهل الهضم بودن، می تواند غذایی مناسب برای افراد کهنسال یا بیمار روستایی باشد.

- نگهداری و پرورش مرغ‌های بومی، به دلیل نیاز نداشتن به امکانات و تجهیزاتی که در پرورش مرغ‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و نیز داشتن مقاومت بیش تر و سازگاری با اقلیم بومی، آسان تر است.

- خانوارهای روستایی فاقد زمین نیز، توانایی نگهداری از چند قطعه مرغ را با حداقل امکانات دارند.

- زنان و دختران روستایی به عنوان یک نیروی کار مناسب می توانند مدیریت و نگهداری از یک گله کوچک مرغ را بر عهده گیرند که درآمد جنبی حاصل از آن، در اقتصاد خانوار روستایی اهمیت زیادی دارد.

- پرورش مرغ بومی و تولیدات آن، واحد تولیدی کوچکی را به وجود می آورد که نیاز به تکنولوژی خاصی ندارد.

- با نگهداری و پرورش طیور، خانوار روستایی به وی‍ژه کودکان، با پرندگان، بیش از پیش خو می گیرند و می تواند سرگرمی خوبی برای آنان باشد.
ادامه مطلب...