اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد کشور
در اندیشهی حضرت امام (رضوانا...علیه) و مقام معظم رهبری (حفظها...) بخش کشاورزی از اهمیت ویژهای در اقتصاد کشور برخوردار است. موضوع کشاورزی پایهی ثابت سخنرانیهای امام (ره) قبل و بعد از انقلاب است و کمتر سخنرانی را میتوان از ایشان یافت که موضوع جلسه مباحث اقتصادی باشد و ایشان به امر کشاورزی اشارهای نکرده باشند. حتی در جلساتی که ایشان با صنعتگران دارند، به موضوع کشاورزی اشاره کرده و تحقق اهداف این بخش را نسبت به صنعت سریعالوصولتر میدانند[1]. ایشان همچنین در تدوین سیاستهای کلی نظام در دوران بازسازی کشور میفرمایند:
« ... توجه به بازسازی مراکز صنعتی نباید کوچکترین خللی بر ضرورت رسیدن به امر خودکفایی کشاورزی وارد آورد، بلکه اولویت و تقدم این امر باید محفوظ بماند و مسئولین بیشتر از گذشته خود را مکلف به اجرای آن سازند ... مطمئناً خودکفایی در کشاورزی مقدمهایست برای استقلال و خودکفایی در زمینههای دیگر[2]... .»
در ادبیات رهبر فقید انقلاب عباراتی به چشم میآید که هر کدام دلیلی است بر این ادعا که ایشان لازمهی صعود به قلل پیشرفت کشور را در گروی تحول بخش کشاورزی میدانند. کافی است که جستجویی در بیانات ایشان پس از پیروزی انقلاب انجام داد تا با عباراتی مواجه شد که مؤید این مطلب است. برای نمونه میتوان به عبارات زیر اشاره کرد: « کشاورزی رأس امور و اساس اقتصاد کشور[3] - همه جور وابستگیها به دنبال وابستگی اقتصادی [مواد غذایی] میآید[4] - خدمت به کشاورزی بزرگترین خدمت به اسلام[5] - سستی در امر کشاورزی برخلاف مسیر اسلام[6] - پیش شرط آبادانی کشور، رونق کشاورزی[7] – خودکفایی در ارزاق مملکت تکلیف شرعی و ملی است نه یک امر عادی[8] - امر کشاورزی در کشور ما، از اهم امور و هدایت و اجرای آن به وجه صحیح، اساس اقتصاد کشور[9] - کشاورزی باید راه بیفتد تا اینکه این مملکت آباد بشود[10]»
همچنین به وضوح میتوان نقش پررنگ بخش کشاورزی را در اندیشهی اقتصادی رهبر معظم انقلاب (مدظله) که تا به امروز در قول و فعل، راه انقلاب را راه امام دانستهاند[11]، رصد کرد. ایشان در اغلب سیاستهای ابلاغی و سفرهای استانی خود محور توسعهی منطقهای نواحیِ مختلف کشور را کشاورزی برشمرده و بهترین راه حل برون رفت از معضل اشتغال جوانان این مناطق را رونق کشاورزی آنجا و گسترش سرمایهگذاری در این بخش بیان فرمودهاند. که در بیانات ایشان در جمع اعضای کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در سال جدید مجدداً مورد تأکید قرار گرفت[12]. ایشان معتقد است برای یک تحول و اثرگذاری قابل لمس در عرصه کشاورزی فرصت چهار ساله یک دولت کفایت میکند[13]. ایشان دریچهی ورود به پیشرفت را ارتقای کیفی و کمی بخش کشاورزی دانسته و برای رسیدن به این مهم حتی توصیه به تمرکز پول نفت در این حوزه و بسیج امکانات کشور برای رونق آن میداند:
« ... بخش کشاورزی در نظام ما، واقعاً یکی از بخشهای بسیار با اولویت است. هنوز هم من نمیدانم که آیا اولویت لازم به این بخش داده میشود، و آن کاری که باید در این بخش انجام بگیرد، آیا بهصورت کامل و صددرصد انجام میگیرد، یا نه. بههرحال، این کار باید انجام بگیرد. فرضاً شش ماه یا یک سال زمان بگذاریم، برای اینکه همهی دستگاهها تحتالشعاع کشاورزی قرار بگیرند؛ صنعت در خدمت کشاورزی باشد؛ پول نفت در خدمت کشاورزی باشد[14]... .»
در ادبیات ایشان برای متوجه ساختن مردم و مسئولین به بخش کشاورزی عباراتی قابل تأمل را میتوان یافت که بدین قرار است: « حیات طیبه و تمدن جدید، در گرو استفاده از منابع موجود و اوج گیری کشاورزی[15]- اصلیترین پایهی خودکفایی کشور، تأمین مواد غذایی[16]- توجه به کشاورزی مسئولیت قوای سهگانه، مسئولان گوناگون و آحاد ملت[17]- آبروی اسلام و کشور در گرو آبادانی و لازمهاش توجه به کشاورزی[18]- سرمایه گذاری های کشاورزی راه حل بسیار مهم در امر اشتغال زایی و مقابله با بزهکاری[19]- در زمینه اقتصادی، عمده تلاش را باید روی تولید برد، اساس مسأله، تولید است[20]- مسئله بسیار مهم اقتصادی کشور، خودکفایی در مواد اساسی کشاورزی[21]- صادرات محصولات کشاورزی جایگزین اقتصاد نفتی[22]».
علیرغم توصیههای مکرر حضرت امام (قدسسره) و مقام معظم رهبری (دامتبرکاته) به دولت و مجلس مبنی بر اهتمام به بخش کشاورزی و اولویت دهی آن در اقتصاد کشور، عزم جدی در بین مسئولین مربوطه مشاهده نشده است (رجوع شود به بیانات رهبر انقلاب در جمع دولت هشتم در تاریخ 05/06/80). در یادداشتهای بعدی به تبیین اندیش? این دو بزرگوار مبنی بر اولویت بخش کشاورزی در اقتصاد کشور پرداخته می شود.
[1] جماران/11/2/1361
[2] جماران/11/7/1367– " سیاستهای کلی نظام اسلامی در دوران بازسازی کشور"
[3] جماران/13/9/1361
[4] قم/5/11/1358
[5] جماران/1/10/1361
[6] جماران/14/8/1359
[7] قم/7/2/1358
[8] قم/4/11/1358
[9] جماران/13/9/1361
[10] قم/7/2/1358
[11] 27/3/1368 و 18/6/1388 و 10/03/84
[12] 5/2/1390
[13] 28/02/80
[14] 03/06/70
[15] 23/03/83
[16] 23/04/68
[17] 12/10/80
[18] 10/03/69
[19] 26/02/88
[20] 05/06/82
[21] 15/05/82
[22] 01/01/77
http://ap.itan.ir?id=1883