تراکم جوجهریزی
یکی از ضروریات اصلی رشد، حفظ سلامتی و کیفیت عمومی زیست و تامین فضای کافی برای هر پرنده میباشد. میزان فضای در نظر گرفته شده بستگی به مجموعهای از فاکتورها نظیر: وزن طیور در هنگام کشتار، نوع سالن (باز و بسته)، شرایط آب و هوائی منطقه و فصل دارد. بدین جهت برای محاسبه ظرفیت جوجهریزی بایستی بطور دقیق از ابعاد داخلی سالنها مطلع باشیم. بطور کلی تراکم جوجهریزی توصیه شده بشرح زیر میباشد:
میزان تراکم جوجه ریزی در واحد سطح |
|
وزن کیلوگرم |
تراکم قطعه در متر مربع |
1.25 |
27.2 |
1.5 |
22.7 |
1.75 |
19.4 |
2 |
17 |
2.25 |
15.1 |
2.5 |
13.6 |
2.75 |
12.4 |
3 |
11.3 |
3.5 |
7.79 |
در سالنهای بسته: در انگلیس سازمان حمایت از رفاه طیور هیچگاه تحت هیچ شرایطی اجازه تولید بیش از 34 کیلوگرم گوشت در هر متر مربع سالن را نمیدهد. جدول فوق با توجه به رفاه طیور و مدیریت مناسب و حداکثر تولید 34 کیلوگرم گوشت در هر متر مربع، میزان تراکم (تعداد جوجه در هر متر مربع سالن) را نشان میدهد:
در تابستان و بخصوص در واحدهایی که امکان بروز مشکلات وجود دارد بایستی تراکم جوجهریزی را کم نموده و در سالنهائی که از تهویه مناسبی برخوردار نمیباشند بایستی دقت بیشتری نمود و تراکم جوجهریزی در آنها را نیز کاهش داد.
سالنهای باز: تراکم جوجهریزی در سالنهای باز براساس فصل و نوسانات درجه حرارت متفاوت بوده و بایستی در تابستان از تراکم جوجهریزی در سالنهای مذکور کاسته شود.
تخلیه جوجه ها
طولانی شدن زمان تخلیه جوجه باعث دهیدراته شدن جوجهها و در نتیجه افزایش تلفات و کاهش پتانسیل رشد میگردد.توجه به کلیه نکات زیر هنگام جوجه ریزی لازم و ضروری است:
ـ مطمئن شوید که تحویل و توزیع جوجهها در سالنها بطور صحیح انجام شده است. از انبار کردن جعبههای حاوی جوجه در منطقه مادر مصنوعی خودداری کنید.
ـ جعبهها را به آرامی نزدیک بهدان و آب در محدوده مادرهای مصنوعی تخلیه نمائید.
ـ جعبههای خالی را در یک طرف سالنها جمع نمائید تا براحتی بتوانید آنها را به خارج از سالن انتقال دهید.
ـ جوجهها باید سرزنده و شاداب و بدون نقص ظاهری باشند.
ـ جوجهها بایستی در محدوده مادرهای مصنوعی قرار گیرند که روشنائی آنها از مادرهای مصنوعی و یا از لامپهای سالن که در بالای مادرهای مصنوعی هستند تامین میگردد. در صورتی که سالن دارای شرایط قابل کنترل باشد محصور کردن طیور در محدوده مادر مصنوعی ضرورتی ندارد ولی در صورتی که تعداد جوجهها کم باشد و همچنین در سالنهای باز مفید میباشد.
1 الی 2 ساعت پس از استقرار، وضعیت توزیع جوجهها در زیر مادرهای مصنوعی و میزان دسترسی آنها را به آب و دان کنترل نمائید.
کنترل رطوبت
رطوبت نسبی سالن باید 70-50 درصد باشد، رطوبت سالن باعث حفظ کیفیت بستر شده و از خشک شدن زیاد بستر و ایجاد گرد و غبار جلوگیری مینماید. رطوبت بالاتر را باید با افزایش تهویه کاهش داد. افزایش تهویه باعث از دست رفتن گرما و صرف هزینه اضافی است. وسائلی که بسرعت و به درستی بتوانند رطوبت را اندازهگیری نمایند تا حدی غیر معتبر میباشند و احتیاج به کالیبره کردن مکرر داشته و بدین جهت کنترل رطوبت را مشکل میسازند. ایجاد رطوبت نسبی بالاتر برای جوجه یکروزه استرس جابجائی جوجه از جوجهکشی تا مزرعه را کاهش داده و رطوبت کمتر، شانس دهیدراته شدن جوجه را افزایش میدهد.
مدیریت آبخوری
توزیع آب تمیز برای جلوگیری از دهیدراته شدن جوجه در طول دوران پرورش لازم میباشد. مصرف آب و دان بطور مستقیم با یکدیگر مرتبط بوده و بدون مصرف آب کافی، مصرف دان کاهش و نتیجتاً میزان رشد نیز کاهش مییابد. جهت افزایش میزان رشد نیاز مستمر به مدرنیزه کردن تجهیزات داریم.
بعنوان مثال یک پرنده در 10 سال پیش در 50 روزگی به وزنی میرسید که امروزه در 40 روزگی به آن وزن می رسد (20% کاهش در سن کشتار) که نشانگر لزوم افزایش توانائی تجهیزات موردنیاز تا 20% میباشد.
امروزه استفاده از آبخوریهای نیپل مورد توجه قرار گرفته که در این صورت برای اطمینان از دسترسی طیور به آب بازاء هر 9 قطعه یک آبخوری نیپل با جریان آب کم و بدون فنجانک لازم است ولی در صورت استفاده از سیستم نیپل با جریان آب بیشتر تعداد پرنده بازاء هر نیپل افزایش مییابد. میزان موردنیاز آبخوری آویز پلاستیکی به قطر 400 میلیمتر، برای هر 1000 پرنده 10- 8 عدد میرسد.
آب
خوری برای جوجه یکروزه:
برای جوجه یکروزه بازاء هر 1000 قطعه جوجه 6 آبخوری کوچک کله قندی و یا سینی در نظر بگیرید. این آبخوریها هیچگاه نباید خالی باشند و مرتباً باید تمیز و مجدداً با آب تمیز و تازه پر شوند. بسیار مهم است که روز اول ورود جوجهها به سالن آب در آبخوریها بهمیزان کافی وجود داشته باشد تا جوجهها براحتی بتوانند بهآب دسترسی پیدا کنند. سطح آب در آبخوریها با بزرگ شدن جوجهها بایستی کاهش یابد تا از ریخت و پاش آب بوسیله جوجهها جلوگیری شود.
تقریباً 48 ساعت پس از جوجهریزی باید آبخوریهای کمکی جمع شوند. ارتفاع آبخوریهای آویز باید هم سطح پشت پرنده باشد. تنظیم آبخوریها مرتباً باید کنترل شده تا ضمن توزیع آب به میزان کافی از ریزش آب و هدر رفتن آن نیز جلوگیری شود. صرفنظر از نوع سیستم آبخوری همواره باید بازاء هر 3 متر عرض سالن یک ردیف آبخوری در نظر گرفته شود. (توزیع یکنواخت آب در سالن)
مصرف آب (هوای معتدل) :
معمولا مصرف آب 1.8-1.6 برابر مصرف دان میباشد. این ضریب باید بعنوان یک راهنما باشد نه بعنوان یک ضریب ثابت. زیرا که تغییراتی در مصرف آب با توجه به کیفیت دان، درجه حرارت محیط و سلامتی گله ایجاد میگردد که باید به آن توجه و تدبیر مدیریتی مناسب اتخاذ گردد. استفاده از کنتور آب که میزان مصرف آب را مشخص مینماید، از ابزارهای مفید مدیریتی است. مشخص شدن مصرف آب و مطلع شدن از وضعیت سلامتی گله میتواند ما را در مورد زمان واکسیناسیون و همچنین درمان گله راهنمایی نماید. مصرف آب با افزایش درجه حرارت محیط افزایش می یابد، لذا باید در حرارت بیش از 30 درجه سانتیگراد آبخوریهای کمکی مورد استفاده قرار گیرند.
بهتر است هر سال یکبار آب مرغداری از نظر فیزیکی و شیمیایی و هر شش ماه یک بار نیز از نظر میکروبی آزمایش شود. توصیه می گردد برای روزهای اول یک آبخوری کله قندی برای 50 قطعه جوجه در نظر گرفته شود و حتماً قبل از ورود جوجه ها به سالن، آبخوریها پر گردد. معمولاً آبخوریها را اطراف دانخوریها و کاغذ دانخوری می چینند. باید دقت کنیم فاصله آبخوریها حدود 1.5 متر بیشتر نباشد. افزودن شکر به نسبت 3 تا 5 درصد در روز اول با نظر کارشناسان و همچنین استفاده از آنتی بیوتیک از روز دوم با نظر دامپزشک را نیز باید در نظر داشت. تهویه در هفته اول نباید زیاد مورد نظر باشد و معمولاً دو تا سه روز اول نیازی به روشن کردن هواکش نیست. برای ایجاد شرایط مطلوب آب و هوایی باید وضع ظاهری گله، فصل و غیره را در نظر داشت و اقدام به روشن کردن هواکش ها کرد هر چند در سالهای اخیر سیستم های کنترل کامپیوتری بدون دخالت پرسنل و با دادن برنامه اتوماتیک نسبت به تنظیم حرارت، رطوبت و تهویه اقدام می کنند. در خاتمه توجه همکاران را به این نکته جلب می کنیم که بررسی رفتار جوجه در سالن بصورت دائمی باید مد نظر باشد و با توجه به شرایط و وضع تحریک جوجه ها اقدامات لازم را انجام دهند.
مدیریت دانخوری ها
طول دانخوری زنجیری برای هر پرنده حداقل 5.2 سانتیمتر و تعداد دانخوری بشقابی برای 1000 قطعه 20- 18 عدد منظور شود.
مدیریت بستر
بستر ممکن است از پوشال چوب، خرده کاغذ یا کاه خرد شده باشد. از مصرف تراشه چوب سفت که دارای تانن زیادی است و همچنین تراشه چوبریز و خاک ارهای که اگر بوسیله جوجه خورده شود باعث سوراخ شدن چینه دان و سنگدال میشود خودداری کنید. بهمنظور پیشگیری از بروز بیماری آسپرژیلوز، از مصرف بستر پوسیده و کپک زده خودداری نمائید. بهترین بستر، تراشه چوب سفید با کیفیت خوب است.
کاه در صورتی که بهصورت صحیح عملآوری و نگهداری شده باشد میتواند بستر مناسبی باشد.
جهت جلوگیری از ایجاد تاول سینه، سوختگی سینه و قرمزی و سوختگی مفصل خرگوشی که باعث تنزل کیفیت و کم شدن ارزش لاشه میگردد از بستر نرم با کیفیت مناسب استفاده شود. از مصرف پوشال پودر شده، مرطوب و یا کلوخه خودداری نمائید. بستر با کیفیت خوب دارای 35-30 درصد رطوبت میباشد. ارتفاع بستر 7-5 سانتیمتر توصیه شده است. هیچگاه بستر قدیمی را مجدداً استفاده نکنید. همیشه بستر قدیمی را خارج و برای هر نوبت جوجهریزی از بستر تازه و جدید استفاده نمائید.